Zawał serca-objawy i leczenie
Zawał serca (zawał mięśnia sercowego) to obumarcie części mięśnia sercowego spowodowane niedokrwieniem, które jest efektem zamknięcia tętnicy wieńcowej doprowadzającej krew do serca. Nieudzielenie lub zbyt późna pomoc przy zawale może skończyć się śmiercią chorego. Na zawał najczęściej chorują mężczyźni po 40 i kobiety po 60 roku życia. Jak rozpoznać objawy zawału serca i jak przebiega jego leczenie?
Spis treści:
Zawał serca – przyczyny
Do zawału mięśnia sercowego najczęściej dochodzi wskutek miażdżycy tętnic. Choroba jest wynikiem podwyższonego złego cholesterolu (LDL), który powoduje powstawanie tzw. blaszki miażdżycowej na ścianie tętnicy wieńcowej. Blaszka zmniejsza światło naczynia tętnicy, co znacznie utrudnia przepływ krwi. Jest to początkowa faza miażdżycy tętnic, w której pacjent zazwyczaj odczuwa ból w klatce piersiowej (ucisk, pieczenie, lub kłucie), tzw. dusznica bolesna pojawiająca się podczas wysiłku fizycznego. Chorobie towarzyszy również nadciśnienie tętnicze.
Bezpośrednią przyczyną zawału serca jest zakrzep, krwotok lub pęknięcie blaszki miażdżycowej, co odcina dopływ krwi do mięśnia sercowego. Zakrzep jest najczęstszą przyczyną zawału, powstaje w miejscu zwężenia tętnicy przez blaszkę miażdżycową. Złogi cholesterolu powodują również uszkodzenie ścianek naczynia tętnicy, przez co dochodzi do pęknięcia jego warstwy wewnętrznej. W wyniku tego krew wpływa do szczeliny i powstaje zakrzep, który zmniejsza średnicę naczynia nawet o 3/4. W ten sposób odcina dopływ krwi do mięśnia sercowego, co prowadzi do zawału.
Do rzadszych przyczyn zawału serca należy zator tętnicy wieńcowej. Jak powstaje? W układzie krążenia pojawia się skrzeplina, która po oderwaniu od ściany żyły lub aorty zaczyna wędrować wraz z krwią, aż dociera do tętnicy wieńcowej serca i zatyka ją. W ten sposób dochodzi do niedokrwienia mięśnia sercowego i pojawia się zawał serca.
Do pozostałych, rzadkich przyczyn zawału należą stany zapalne tętnic wieńcowych i zaburzenia związane z prawidłowym przepływem krwi przez naczynia wieńcowe.
W grupie ryzyka zawału serca znajdują się osoby:
- palące paierosy
- otyłe i prowadzące mało aktywny tryb życia
- z wysokim poziomem cholesterolu (LDL)
- z przerostem lewej komory serca
- chorujące na cukrzycę
- z nadciśnieniem tętniczym
- po przebytym zawale
- te, u których w rodzinie występował zawał
Osoby, które znajdują się w tej grupie powinny szczególną uwagę zwrócić na stan swojego serca.
Zawał serca – objawy
Ważne, aby w przypadku wystąpienia objawów zawału, jak najszybciej udać się do lekarza lub w razie konieczności wezwać karetkę. Do objawów zawału należą:
- silny ból zamostkowy, nasilający się przy oddychaniu
- brak możliwośći wzięcia pełnego wdechu
- zawroty głowy
- zimne poty
- drętwienie lub ból w lewej ręce
- wymioty
- bladość twarzy
To objawy, które odczuwa chory, a kolejne wykrywa lekarz przez odpowiednie badania. Bardzo ważna jest również pierwsza pomoc przy zawale. Pacjent powinien znajdować się w pozycji półsiedzącej. Trzeba kontrolować jego stan i warto podać aspirynę, która działa przeciwzakrzepowo. Niezwłocznie należy wezwać karetkę 112 lub 999 i uspokajać chorego, który zazwyczaj jest mocno zestresowany.
Zawał serca – badania i diagnoza
Chory powinien powiedzieć o wszystkich odczuwalnych objawach, ponieważ jest to bardzo ważne. Do najczęściej stosowanych badań w celu diagnozy zawału serca należą:
EKG – to pierwsze podstawowe badanie, które wykonywane jest w celu wykrycia zaburzeń w pracy serca. Zazwyczaj przy tym badaniu mierzone jest również ciśnienie krwi i tętno pacjenta.
Badanie krwi – ma na celu sprawdzenie stężenia enzymów sercowych we krwi, przy zawale serca ich stężenie wzrasta. Krew jest badana również pod kątem poziomu złego cholesterolu, krzepliwości, itd. Dokładne badania zleca lekarz, w zależności od historii chorobowej pacjenta.
Echokardiografia (echo serca) – badanie umożliwia sprawdzenie pracy zastawek serca, mięśnia sercowego, przepływu krwi przez tętnicę, a także wykrycie zmian powstałych w sercu wskutek zawału.
Leczenie zabiegowe zawału serca
Angioplastyka tętnic wieńcowych – polega na rozszerzeniu tętnicy i wszczepieniu w nią STENTU, którego zadaniem jest zapobieganie ponownemu zwężeniu. Obecnie jest to najczęściej stosowana metoda rozszerzania chorej tętnicy.
Pomostowanie aortalno-wieńcowe (popularne bajpasy)– to zabieg operacyjny, który polega na ominięciu zwężonego naczynia i połączeniu aorty z tętnicą wieńcową za pomocą bajpasów. Ten rodzaj leczenia zazwyczaj jest stosowany u pacjentów z dużymi zmianami w naczyniu lub u których poprzednia metoda nie przynosi rezultatów.
Leczenie farmakologiczne zawału serca
Leczenie farmakologiczne ma na celu wspomaganie leczenia zabiegowego, które przywraca prawidłowy dopływ krwi do serca. Na ogół pacjenci otrzymują leki przeciwzakrzepowe zawierające kwas acetylosalicylowy (aspiryna) lub inne leki o takim działaniu. Jeżeli badania krwi wykazały zbyt wysoki poziom złego cholesterolu, to pacjent przyjmuje statyny, czyli leki obniżające cholesterol. O dawkach i rodzaju leków decyduje lekarz na podstawie wyników badań pacjenta.
Jak unikać zawału serca?
Osoby znajdujące się w grupie ryzyka, o czym zostało wspomniane wyżej, powinny w szczególności zastosować poniższe wskazówki, aby uniknąć zawał serca i cieszyć się zdrowiem. Należą do nich:
- Wykonywanie badań kontrolnych, przynajmniej raz w roku po 40 roku życia.
- Dbanie o aktywność ruchową każdego dnia, ponieważ wysiłek wzmacnia serce, a także sprawia, że krew przepłukuje tętnice ze złogów cholesterolu.
- Rzucenie palenia lub przynajmniej jego ograniczenie, ponieważ nikotyna zwęża tętnice i utrudnia przepływ krwi.
- W diecie należy jeść jak najwięcej warzyw i owoców, a także ograniczyć spożywanie tłuszczów zwierzęcych, które są sprawcą złego cholesterolu.
To proste zasady, których wiele osób nie stosuje, co często kończy się zawałem serca. Zdrowie jest najważniejsze i dlatego należy dbać o nie przez cały czas, a nie tylko w chorobie.
Treści zawarte w serwisie informatorzdrowia.pl mają charakter wyłącznie informacyjny. Oznacza to, że nie zastępują kontaktu użytkownika serwisu z lekarzem, do którego powinien się zgłosić w przypadku wystąpienia objawów choroby. Administrator serwisu nie ponosi konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji z zakresu wiedzy specjalistycznej zawartych w serwisie informatorzdrowia.pl