Wrzody żołądka – objawy, leczenie i dieta

Wrzody żołądka to obecność wrzodów trawiennych, czyli ubytków w błonie śluzowej żołądka. To jedna z najczęściej występujących chorób układu pokarmowego, która występuje zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. To podstępna choroba, ponieważ może przebiegać bezobjawowo lub symptomy mogą być słabe, przez co pacjenci poznają diagnozę podczas wizyty lekarskiej. Jakie są dokładne objawy, leczenie i jaka powinna być dieta przy tej chorobie?

Wrzody żołądka – przyczyny

Najczęstszą przyczyną wrzodów żołądka jest zakażenie bakterią Helicobacter pylori. W początkowej fazie powstaje ostre zapalenie błony śluzowej żołądka, które po upływie kilku tygodni przeradza się w przewlekłe. Stan chorobowy powoduje produkcję przeciwciał, które niszczą antygeny bakteryjne. W zaawansowanej fazie dochodzi do wzmożonej produkcji kwasu solnego, czego skutkiem są wrzody.

Kolejną przyczyną wrzodów żołądka są czynniki genetyczne. Choroba wrzodowa spowodowana jest zwiększoną ilość komórek żołądkowych (okładzinowych), w wyniku czego dochodzi do wzmożonej produkcji kwasu solnego. Ryzyko zachorowania jest większe u osób z grupą krwi 0, ponieważ ma to związek z występowaniem antygenu (Lewis B), który ułatwia przyleganie Helicobacter pylori do komórek nabłonka żołądka, przez co następuje rozwój choroby.

Palenie papierosów, a dokładnie dym papierosowy może również powodować powstawanie wrzodów żołądka, a także ich utrudnione gojenie. Dlatego osoby cierpiące na tę przypadłość, powinny rzucić palenie lub przynajmniej ograniczyć ilość wypalanych papierosów.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne to kolejna przyczyna choroby. Leki te zażywane przez dłuższy czas mogą powodować uszkodzenie nabłonka. Dlatego przy dłuższym stosowaniu dobrze jest zażywać leki osłonowe, które chronią żołądek.

Wrzody żołądka – objawy

Choroba wrzodowa na początku może mieć przebieg bezobjawowy, ale z zaczem w wyniku przewlekłego stanu zapalnego błony śluzowej mogą pojawić się takie symptomy jak:

• Ból w górnej części brzucha – to najczęściej występujący symptom. Pojawia się kilka godzin po zjedzeniu posiłku lub na czczo (późnym wieczorem lub nad ranem). Ból ma charakter ostry, nasila się wiosną lub jesienią. Ustępuje po spożyciu posiłku lub zażyciu środków obniżających produkcję kwasu solnego.
• Nadkwaśność, zgaga
• Częste wzdęcia i gorzkie odbijanie (bekanie)
• Wymioty i biegunka
• Zaparcia
• Spadek masy ciała
• Niesmak w ustach

Wrzody żołądka mogą mieć różne objawy i należy pamiętać, że  nie  muszą one występować jednocześnie. Jednak w przypadku zaobserwowania nawet niewielkich symptomów choroby należy zgłosić się do lekarza. 

Wrzody żołądka – badania i diagnoza

Podczas wizyty lekarz przeprowadza z pacjentem wywiad, na podstawie którego wykonywane są kolejne badania. Podstawowym, które pozwala wykryć wrzody żołądka jest gastroskopia. Polega na wprowadzeniu przez przełyk cienkiego przewodu (endoskopu), dzięki któremu można zobaczyć dokładny obraz i ocenić stan żołądka. W przypadki stwierdzenia obecności choroby, najczęściej pobierany jest wycinek w celu wykluczenia choroby nowotworowej.

Diagnostyka wrzodów żołądka może być również przeprowadzona bezinwazyjnie:

• Testy serologiczne, na podstawie których można wykryć obecność przeciwciał przeciwko antygenom bakterii Helicobacter pylori.
• Badania kału, które przeprowadzane są pod kątem obecności Helicobacter pylori.

Wrzody żołądka – leczenie

Leczenie wrzodów żołądka skupia się na całkowitym usunięciu przyczyny, czyli bakterii Helicobacter pylori w celu całkowitego usunięcia choroby i zapobieganiu jej nawrotom. Pacjenci zażywają leki z grupy blokerów pompy protonowej i H₂-blokerów, które obniżają produkcję kwasu solnego, a także odpowiednie antybiotyki. W celu złagodzenia i zapobiegania zaostrzeniu wrzodów żołądka,  chorzy przyjmują również leki osłaniające.  Poza leczeniem właściwym, bardzo ważna jest odpowiednia dieta.

W zaawansowanym stadium choroby stosowane jest leczenie operacyjne, podczas którego lekarz wycina część żołądka z wrzodem, a następnie łączy go z dwunastnicą (tzw. sposób Rydygiera) lub pierwszą pętlą jelita cienkiego (tzw. Billroth II).

Warto pamiętać, że im wcześniej rozpoczęte leczenie wrzodów żołądka, tym prędzej można zażegnać chorobę.

Wrzody żołądka – dieta

Dieta w chorobie wrzodowej jest bardzo ważna i powinna być rozpoczęta od dnia jej zdiagnozowania. Pacjenci przede wszystkim powinni wykluczyć ze swojego menu:

• alkohol, kawę, mocną herbatę i napoje gazowane
• ostre i pikantne przyprawy
• surowe warzywa i owoce
• tłuszcze zwierzęce (smalec)
• ciężkostrawne posiłki (tłuste mięso, produkty z zawartością tłuszczu)
• ciemne  pieczywo
• ryż brązowy
• potrawy oparte na smażonych składnikach

Zamiast nich, w diecie powinny znaleźć się takie produkty jak:

• białe pieczywo
• biały ryż i kaszki
• twarożek i biały ser
• chude mięso gotowane
• galaretki
• kawa zbożowa, ewentualnie bardzo słaba herbata.
• tłuszcze roślinne (masło, oleje roślinne)
• gotowane owoce i warzywa (w tym również na parze)
• naturalne sosy bez smażonych dodatków
• soki rozcieńczane z wodą

Wiele osób przy wrzodach żołądka stosuje również siemię lniane, które ma działanie osłaniające i łagodzące objawy choroby. Należy pamiętać, że dieta jest uzupełnieniem leczenia choroby wrzodowej, ale nie zastępuje leczenia farmakologicznego. 

Zobacz też: ostre zapalenie trzustki – objawy i leczenie>>

Treści zawarte w serwisie informatorzdrowia.pl mają charakter wyłącznie informacyjny. Oznacza to, że nie zastępują kontaktu użytkownika serwisu z lekarzem, do którego powinien się zgłosić w przypadku wystąpienia objawów choroby. Administrator serwisu nie ponosi konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji z zakresu wiedzy specjalistycznej zawartych  w serwisie informatorzdrowia.pl.