Nadczynność tarczycy-objawy i leczenie
Nadczynność tarczycy to zaburzenia pracy gruczołu tarczycy, w wyniku czego produkuje on za dużo hormonów tarczycowych w stosunku do zapotrzebowania organizmu. Tarczyca odpowiada za wytwarzanie hormonów: tyroksyny (T4), który przekształca się w trójjodotyroninę (T3) przez odjodowanie. Hormony te wpływają m.in. na metabolizm, produkcję ciepła w organizmie (termogeneza).
Poza tym odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu ruchowego, nerwowego i krążenia. Jakie są dokładne objawy i jak leczyć tę chorobę tarczycy?
Spis treści:
Nadczynność tarczycy – przyczyny
Istnieją dwa rodzaje nadczynności: pierwotna i wtórna. Nadczynność pierwotna związana jest ze zmianami w gruczole tarczycy. Jej częste przyczyny to:
- Choroba Gravesa i Basedowa – przypadłość o podłożu autoimmulogicznym, podczas której przeciwciała pobudzają gruczoł tarczycy do nadmiernej produkcji natrójjodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4), w związku z czym dochodzi do nadczynności tarczycy.
- Guzki tarczycy – na ogół są wykrywane podczas badania USG. Mogą pojawiać się pojedynczo lub ogniskowo.
- Infekcyjne lub poporodowe zapalenie tarczycy, a także inne rodzaje zapalenia tego gruczołu.
To najczęstsze przyczyny występowania nadczynności pierwotnej.
Z kolei przy nadczynności wtórnej dochodzi do nadmiernej produkcji hormonu tyreotropowego (TSH) przez przysadkę mózgową. Hormon ten pobudza tarczycę do produkcji natrójjodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4) w zbyt dużych ilościach. Na ogół sytuacja taka jest wynikiem guza przysadki mózgowej. Właściwa diagnoza pozwala na podjęcie odpowiedniego leczenia.
Nadczynność tarczycy – objawy
Nadczynność tarczycy dotyczy w większości kobiet i najczęściej ujawnia się między 20 a 40 rokiem życia. Nadmiar hormonów produkowanych przez gruczoł powoduje szereg odczuwalnych dolegliwości, które z czasem stają się silniejsze.
Do najczęściej występujących objawów choroby należą:
- Redukcja wagi – związana z szybszym metabolizmem, przez co osoba chora chudnie, nawet jeżeli odżywia się prawidłowo lub ma nadmierny apetyt.
- Zaburzenia pracy serca – serce gwałtownie przyspiesza rytm, spowalnia, może także zatrzymywać się na moment lub drżeć. Nadczynność tarczycy często jest przyczyną arytmii serca.
- Osłabienie i ospałość – często osoby chore odczuwają przewlekłe zmęczenie i są ospałe, a także pojawia się u nich bezsenność.
- Duszności – mogą pojawiać się nawet przy niewielkim wysiłku chorego.
- Słabe włosy i paznokcie – to kolejne często towarzyszące objawy, włosy stają się cienkie i podatne na złamania lub wypadają. Podobnie jest z paznokciami, które stają się łamliwe.
- Stany depresyjne – najczęściej są związane z tym, że osoba chora na nadczynność tarczycy jest ospała i codzienne obowiązki zaczynają ją przerastać.
- Nadmierna potliwość – zazwyczaj jest związana z przyspieszonym metabolizmem, w związku z czym organizm wytwarza więcej ciepła i chory staje się bardziej podatny na zmianę temperatury. U takiej osoby często występuje pocenie dłoni.
- Przewlekłe rozdrażnienie – związane jest z osłabieniem układu nerwowego.
- Powiększone wole – na ogół jest widoczne u osób z zaawansowaną nadczynnością tarczycy.
- Wytrzeszcz oczu – zazwyczaj towarzyszy mu wrażliwość oczu na ostre światło, zmianę temperatury lub wiatr. Chory może w takich warunkach odczuwać pieczenie oczu.
To najczęściej występujące objawy nadczynności tarczycy, jednak nie zawsze muszą one świadczyć o tej przypadłości. Dlatego diagnozę najlepiej pozostawić lekarzowi specjaliście – endokrynologowi.
Nadczynność tarczycy – badania i diagnoza
Na ogół podstawowym badaniem jest oznaczenie poziomu tyreotropiny, tzw. TSH. Czym jest tyreotropina? To hormon wydzielany przez przysadkę mózgową, którego stężenie maleje przy nadmiarze hormonów tarczycy, a przy niedoborze wzrasta.
- USG – to najszybsze badanie, które wykonuje lekarz. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie zmian w gruczole tarczycy t.j. rozmiar, guzki czy torbiele. Badanie jest bezinwazyjne, bezpieczne i można je szybko wykonać, co jest dużą zaletą.
- Badanie krwi – przeprowadzane jest w celu sprawdzenia obecności przeciwciał przeciwtarczycowych we krwi.
- Biopsja tarczycy – najczęściej przeprowadzana jest, gdy lekarz wykryje zmiany w gruczole (guzki, torbiele). Badanie polega na pobraniu materiału i sprawdzeniu czy nie ma charakteru nowotworowego.
- Scyntygrafia tarczycy – badanie ma na celu ocenę stanu gruczołu tarczycy, a także sprawdzenie czy zmiany nie mają charakteru nowotworowego.
To najczęściej stosowane metody w celu wykrycia nadczynności tarczycy. Medycyna jednak rozwija się w szybkim tempie, dlatego warto powierzyć ocenę stanu tarczycy lekarzowi endokrynologowi.
Nadczynność tarczycy – leczenie
Leczenie farmakologiczne – na ogół jest podejmowane w małym stopniu zaawansowania choroby. Polega na podawaniu odpowiednich leków, które często pacjenci muszą przyjmować przez wiele miesięcy, a nawet lat. Podczas leczenia pacjent powinien przestrzegać kontrolnych wizyt lekarskich z uwagi na skutki uboczne, które mogą wywoływać leki. Takie wizyty umożliwiają lekarzowi wykrycie ewentualnych skutków ubocznych lub zapobieganie im.
Leczenie radiojodem – ten rodzaj leczenia stosuje się zazwyczaj u pacjentów, u których farmakologiczne metody leczenia zawodzą. Pacjent jednorazowo otrzymuje radiojod, który zmniejsza produkcję hormonów, a także pomniejsza przerośnięty gruczoł tarczycy.
Operacyjne metody leczenia – zazwyczaj są stosowane u pacjentów, których pozostałe metody nie przyniosły efektów. Podczas operacji lekarz usuwa guzki i torbiele. Metoda jest również stosowana w przypadku dużego przerostu gruczołu tarczycy.
W przypadku niedoczynności wtórnej spowodowanej guzem przysadki, leczenie w głównej mierze skupia się na usunięciu guza. W efekcie tego równowaga hormonalna powraca do normy.
To najczęściej stosowane metody leczenia nadczynności tarczycy, być może niebawem pojawią się nowsze i bardziej skuteczne. Ważne, aby nie lekceważyć objawów, ale koniecznie udać się do lekarza, który zajmie się leczeniem.
Treści zawarte w serwisie informatorzdrowia.pl mają charakter wyłącznie informacyjny. Oznacza to, że nie zastępują kontaktu użytkownika serwisu z lekarzem, do którego powinien się zgłosić w przypadku wystąpienia objawów choroby. Administrator serwisu nie ponosi konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji z zakresu wiedzy specjalistycznej zawartych w serwisie informatorzdrowia.pl
Dziwne, bo większość osób z którymi rozmawiam chudła przy nadczynności tarczycy, a ja zaczęłam tyć. Ciekawe czemu tak się dzieje.