Astma oskrzelowa-objawy i leczenie choroby

Astma oskrzelowa (dychawica oskrzelowa) – to przewlekła choroba dróg oddechowych o charakterze zapalnym. Stan zapalny powoduje ,,nadreaktywność oskrzeli”, w następstwie czego zmniejsza się ich drożność, a osoba chora ma problemy z oddychaniem. Astma zaliczana jest do chorób alergicznych, dlatego większość ataków spowodowana jest kontaktem chorego z alergenami. Jakie są przyczyny, objawy i jak leczyć astmę?

Astma oskrzelowa – przyczyny

Przy astmie atopowej objawy zazwyczaj pojawiają się w kontakcie osoby chorej z alergenem (bodźcem wywołującym atak), np. w okresie pylenia roślin. W większości przypadków objawy nasilają się o tej samej porze roku lub w tym samym miejscu, gdzie znajduje się środowisko alergenów.

U chorych cierpiących na astmę nieatopową ataki mogą nastąpić wskutek wzmożonego wysiłku fizycznego w kontakcie z suchym lub wilgotnym powietrzem. W zimie często choroba atakuje  w wyniku mroźnego powietrza.

Jak powstaje astma oskrzelowa? Oskrzela budową przypominają kształt rurek połączonych ze sobą w odpowiednim układzie. Ich zadaniem jest doprowadzanie powietrza do płuc. Ściany tych rurek składają się m.in. z mięśni, które umożliwiają skurcze i rozkurczanie oskrzeli, a przewlekła choroba powoduje ich przerastanie. Przez to mięśnie stają się silniejsze i mocniej zaciskają się podczas napadu astmy, powodując jeszcze silniejszą duszność.

Ściany wewnętrzne oskrzeli pokryte są błoną śluzową oraz rzęskami, które poruszają się synchronicznie. Ich zadaniem jest wydalanie z układu oddechowego zanieczyszczeń (kurzu i pyłków). Niestety, stan zapalny błony śluzowej powoduje upośledzenie ruchu rzęsek, w wyniku czego wydalanie zanieczyszczeń jest utrudnione.

Przewlekły stan zapalny błony śluzowej powoduje obrzęk oskrzeli, który w połączeniu zalegającymi zanieczyszczeniami zmniejsza ich drożność. Jednak ataki choroby są najsilniejsze w wyniku działania bodźców, które powodują ,,nadreakcję oskrzeli”. Ich mięśnie kurczą się wtedy nagle, pojawia się duszność, kaszel i problemy z oddychaniem. Najczęściej ataki astmy spowodowane są przez:

• Alergię – w kontakcie chorego z alergenami: kurz, pyłki drzew i kwiatów, sierść zwierzęca, itd.
• Stres – u niektórych chorób napady astmy nasilają się podczas silnego stresu, co może mieć podłoże psychosomatyczne.
• Środki chemiczne – można do nich zaliczyć farby, substancje w aerozolu, itd.
• Niektóre leki – pacjent powinien uważnie czytać przeciwwskazania na ulotce załączonej do leku.
• Alergię na produkty spożywcze – również uczulenie na pokarmy może powodować nasilenie objawów astmy.
• Niedoleczone infekcje dróg oddechowych – u niektórych chorych nieleczone infekcje dróg oddechowych mogą powodować astmę nawet kilka lat po ich wystąpieniu. Dlatego każda infekcja powinna być wyleczona do końca.
• Dym papierosowy – to kolejny czynnik powodujący napady choroby, dlatego chory powinien za wszelką cenę rzucić palenie. Substancje smoliste dodatkowo upośledzają ruch rzęsek, co potęguje objawy astmy. Dym może również wywoływać ataki wśród biernych palaczy.

Astma oskrzelowa – objawy

Objawy choroby zazwyczaj mają napadowy charakter, ustępują samoistnie lub w wyniku leczenia. W początkowej fazie przypadłości, gdy objawy nie są silne, wielu chorych może nie wiedzieć, że cierpi na astmę oskrzelową. Symptomy najczęściej pojawiają się nocą, nad ranem, a także w ciągu dnia pod wpływem bodźców pobudzających. Należą do nich:

Świszczący oddech –  zwężenie oskrzeli pod wpływem stanu zapalnego utrudnia przepływ powietrza, w związku z czym w trakcie oddychania słychać świsty. Zazwyczaj osoba chora ma większe problemy z wydechem niż wdechem, dlatego podczas napadu wydech może być znacznie dłuższy niż wdech. W zaawansowanym stadium świsty są tak wyraźne, że można je usłyszeć gołym uchem.

Kaszel – u chorych na astmę oskrzelową kaszel jest zazwyczaj suchy, a czasami kończy się wykrztuszeniem niewielkiej ilości wydzieliny. Napadom kaszlu często towarzyszy świszczący oddech i duszności. Najczęściej pojawia się w nocy i potrafi wybudzić chorego ze snu.

Ściskanie w klatce piersiowej – to kolejny objaw astmy oskrzelowej, który towarzyszy duszności i kaszlowi. Osoba chora odczuwa silne ściskanie klatki piersiowej, które nie pozwala na jej pełne rozkurczenie. Na ogół podczas napadu chory nie odczuwa bólu. Natomiast jeżeli się pojawi, to konieczny jest kontakt z lekarzem ponieważ ból może być oznaką innej, niebezpiecznej choroby.

To najczęściej występujące objawy astmy oskrzelowej, jednak leczona przypadłość pozwala na jej pełną kontrolę. Nie należy stawiać diagnozy samemu, a tym bardziej podejmować leczenia. Koniecznie należy udać się do lekarza, który wykona badania i zastosuje odpowiednie leczenie.

Astma oskrzelowa – leczenie

Skuteczne leczenie astmy opiera się na leczeniu stanu zapalnego dróg oddechowych, dzięki czemu polepsza się ich drożność i chory może swobodnie oddychać. Mimo, iż choroby na dzień dzisiejszy nie można wyleczyć, to dzięki lekom pacjent może nie odczuwać dokuczliwych objawów nawet przez kilka lat. Dlatego tak ważna jest diagnoza i podjęcie leczenia.

Pacjenci, u których stwierdzono astmę oskrzelową powinni zawsze mieć przy sobie tzw. wziewy, czyli inhalator, który w razie napadu pomaga udrożnić drogi oddechowe. Dzięki temu objawy szybko zanikają, a chory znów może swobodnie oddychać. Należy pamiętać, że inhalacje są tylko pomocą doraźną, natomiast bardzo ważne są leki, które należy przyjmować systematycznie według wskazań lekarza. Najczęściej pacjenci zażywają  leki o działaniu rozkurczowym i przeciwzapalnym.

Astma oskrzelowa – zapobieganie atakom

Przede wszystkim osoby cierpiące na astmę azotopową, czyli o podłożu alergicznym powinny zaopatrzyć się w kalendarz, w którym podane są okresy zwiększonego natężenia pyłków. Dzięki temu mogą unikać kontaktu z tymi alergenami i w efekcie uniknąć przykrych skutków choroby.

Kolejną ważną rzeczą jest unikanie czynników, które powodują napady duszności, np. zakurzonych pomieszczeń, farb, produktów spożywczych i pozostałych bodźców. W przypadku osób, u których duszności najczęściej pojawiają się podczas stresu ważne jest nauczenie się, jak radzić sobie ze stresem i mieć go zawsze pod kontrolą.

Osoba chora powinna mieć jak największą wiedzę na temat czynników, które powodują napady, dzięki temu może ich uniknąć i zniwelować uciążliwe objawy choroby.

Pacjenci często lekceważą objawy astmy oskrzelowej ponieważ na początku są podobne do przeziębienia. Różnica jest taka, że astma oskrzelowa jest chorobą przewlekłą, a przeziębienie nie. Natomiast jeżeli objawy przeziębienia utrzymują się zbyt długo, może to świadczyć o obniżonej odporności, która jest objawem innych chorób.

Astma oskrzelowa – powikłania

Nieleczona astma oskrzelowa niesie ze sobą poważne powikłania układu oddechowego, a także krążenia. Ściany oskrzeli stają się mniej sprężyste, a mięśnie grubsze. Z czasem osoba chora ma coraz większe problemy z oddychaniem. To może doprowadzić do tzw. stanu astmatycznego, który jest zagrożeniem dla życia. Poza tym, utrudnione oddychanie może powodować niedotlenienie organizmu, w tym także mięśnia sercowego.

Nieleczona astma oskrzelowa może z czasem doprowadzić do nadciśnienia płucnego, które jest szczególnie niebezpieczne dla zdrowia i życia. Dlatego nie wolno lekceważyć objawów tej choroby, ale koniecznie należy zgłosić się z nimi do lekarza. Im wcześniej podjęte leczenie, tym choroba bardziej kontrolowana i rzadziej pojawiające się objawy.

Treści zawarte w serwisie informatorzdrowia.pl mają charakter wyłącznie informacyjny. Oznacza to, że nie zastępują kontaktu użytkownika serwisu z lekarzem, do którego powinien się zgłosić w przypadku wystąpienia objawów choroby. Administrator serwisu nie ponosi konsekwencji wynikających z wykorzystania informacji z zakresu wiedzy specjalistycznej zawartych  w serwisie informatorzdrowia.pl